به گزارش شهرآرانیوز رؤیافروشی، شاید این بهترین توصیفی باشد که برای تبلیغات سرمایه گذاری با تضمین سود آن هم بدون هیچ بروبرگردی، شنیده باشیم. رؤیای پول دارشدن در کوتاهترین زمان و با کمترین زحمت، این روزها در مشهد هم رونق گرفته است. فضای مجازی و سایتهای تبلیغاتی پر شده است از آگهی کسب درآمد بدون زحمت.
بعضی از آنها قرار است اشتغال خود را گسترش دهند، بعضی قصد سرمایه گذاری در بازارهای خارجی را دارند، عدهای میخواهند آثار هنری خریدوفروش کنند و.... به گفته فعالان در بازارهای مالی، بیشتر این تبلیغات کلاهبرداری است و درنهایت به ازدست دادن سرمایه افراد ختم میشود. بیمه ندارد، نیاز به کارت پایان خدمت نیست، کار به طور آزاد و در منزل امکان پذیر است، شرایط پذیرش برای افراد معلول مهیاست. اینها ویژگی مشترک بیشتر تبلیغاتی است که در این حوزه انجام میشود. یک وجه اشتراک دیگر این آگهیها سرمایه گذاری کوچک تا متوسط با دوره بازدهی کوتاه مدت و میان مدت است.
جدیدترین آمارها نشان میدهد که تورم نقطهبه نقطه با ۳.۲ درصد کاهش، از ۴۲.۶درصد در خرداد امسال به ۳۹.۴درصد در تیرماه کاهش یافته است؛ بااینحال همچنان نرخ بالای تورم سبب شده است تا یکی از نگرانیهای اینروزهای شهروندان، چگونگی حفظ سرمایههای خُردشان باشد.
شاید تا چندوقتپیش برای شهروندانی که قصد حفظ ارزش پولشان را داشتند، بازارهای سرمایهای مانند طلا و خودرو جذاب بود، اما اکنون جدیدترین آمارها نشان میدهد که این بازارها نیز جذابیتشان را از دست دادهاند. بهعنوانمثال، در تیرماه بازدهی سکه منفی ۴.۵ درصد، خودرو منفی ۷.۵ درصد و مسکن منفی۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است. بورس هم بهعنوان بازار مولد، در این ماه منفی ۸.۵ درصد بازدهی داشته است.
سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی، درباره میزان مبالغ موردنیاز برای سرمایهگذاری گفته است امروز در اقتصاد ایران در ارقام سبد سرمایهگذاری کمتر از ۵میلیارد تومان، دیگر در بازار مسکن نمیتوانید صحبت کنید و عملا این بازار حذف شده است. با ۵۰یا ۱۰۰میلیون تومان میتوانید در بازار بورس ورود پیدا کنید، طلا بخرید، در صندوق درآمد ثابت سرمایهگذاری کنید یا بیتکوین بخرید؛ ولی سبد سرمایهگذاری شما، یک سبد باکیفیت نیست. وقتی این دادهها را کنار هم بگذاریم، متوجه میشویم چرا اینروزها بازار آگهیهای جذب سرمایهگذاریهای خرد در فضای مجازی داغ شده است.
شرکت مدعی سرمایهگذاری، در تبلیغات خود در فضای مجازی نوشته است که برای همکاری در راستای انجام کارهای تولیدی و خدماتی با سود یا زیان ۱۵ درصد به طور ماهانه قرارداد رسمی و مشارکتی بسته میشود. هیچ توضیح بیشتری وجود ندارد. با شماره موجود در آگهی تماس میگیریم. توضیحات را پشت سرهم ردیف میکند. یک مرکز آموزشی در خیابان رضا دارد و میخواهد یک مرکز دیگر هم راه اندازی کند.
مبلغ موردنیاز یک میلیارد تومان و حداقل میزان موردنیاز برای سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیون تومان است. تاکنون ۵۵۰ میلیون تومانش جور شده است و فقط ۴۵۰ میلیون تومان نیاز است. در قرارداد مشارکتی میزان سود یا زیان ۱۵ درصد است، اما اگر بخواهیم فقط در سود شریک باشیم، قراردادی در کار نیست، اما چکی به مبلغ اصل و سود پول به ما داده میشود و در این شرایط میزان سود ماهانه ۷ درصد است.
البته کمترین زمان قرارداد ۶ ماه است. طبیعی است که برای این نوع مشارکت قراردادی بسته نشود، چون دریافت سود از پول بدون شراکت در زیان، ربا و خلاف شرع و قانون است. میپرسیم منظور از کار تولیدی که در آگهی آمده است، چیست؟ گنگ پاسخ میدهد: اگر سرمایه بیشتری جذب شود به کار تولیدی هم خواهیم پرداخت.
چند سؤال دیگر هم داریم که برای هیچ کدام پاسخ روشنی وجود ندارد. تصورش را بکنید در قرارداد مشارکتی بعد از ۶ ماه اعلام شود که پروژه، حالا هر پروژهای که باشد، زیان ده بوده است آیا پس از این مدت اگر این اقدام با ضرر روبه رو شد، میتوانیم از جانب خود به حسابرسی دفترهای این مؤسسه آموزشی و پروژه مرتبط بپردازیم؟ خیلی راحت میگوید زیان نمیکنید و هیچ تضمینی برای بررسی دفاتر نمیدهد.
«پول یک شلوار جین برای سرمایه گذاری» این قسمتی از یک تبلیغ برای جذب سرمایه گذار در مشهد است. اینجا قرار است شما به طور مجازی یک زمین بخرید و روی آن کار کنید و ماهانه سود دریافت کنید. البته توضیحات آن قدر گنگ است که با شماره درج شده در این آگهی نیز تماس میگیریم. موضوع پیچیدهتر میشود. قرار است شبیه بازی باشد، اما اگر بازی هم نکنید، سود خواهید گرفت و در آیندهای که معلوم نیست چه زمانی باشد، شاید با مشارکت این زمینهای مجازی و بازی ها، تبدیل به واقعیت شود.
نمیخواهیم وارد جزئیات شویم، اما این خلاصهای از تبلیغات این گروه است. «امروزه در ایران با ۳۰ دلار چه کار میشود کرد؟! البته که این پروژه سخاوتمندانه ۶ دلار در قالب زمین تجربی رایگان به شما هدیه خواهد داد؛ بنابراین کل سرمایه گذاری شما میشود ۲۴ دلار! یعنی یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان! با این پول حتی یک لباس یا یک کفش مناسب هم نمیشود تهیه کرد! شجاعت به خرج بدهید دوستان، البته شما روزانه ۶۰ سنت درآمد به دست میآورید و اگر فعال باشید در گروه، میتوانید با اشتراک گذاری تصاویر واریز و برداشت پول خود، جایزه اضافه هم از ادمین پروژه دریافت کنید.»
یک حساب و کتاب ساده میگوید که با یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان شما میتوانید ماهانه حدود یک میلیون تومان درآمد داشته باشید. حالا هرچقدر این رقم بالاتر باشد سود شما هم بیشتر خواهد بود.
از خریدوفروش آثار زینتی و NFT تا طرح کوتاه مدت ۱۵روزه بی نام و نشان، همه این تبلیغات یک خط داستانی مشترک دارند، قرار است شما را در مدت کوتاهی پول دار کنند، آن هم بدون هیچ زحمتی. از جمله مواردی که در این نوع جذب سرمایه وجود دارد، بالابودن سود نسبت به بازارهای مالی دیگر است. به عنوان مثال نرخ سود علی الحساب سپرده کوتاه مدت عادی، به صورت ماه شمار در بیشتر بانکها ۵ درصد است.
همچنین در سه ماهه ابتدای امسال بازدهی سرمایه گذاری در بازارهای خودرو، دلار، طلای آب شده و سکه منفی، در مسکن صفر، در بیت کوین معادل ۲.۳ درصد و در بورس ۸.۷ درصد بوده است. بورس و بیت کوین تنها سرمایه گذاریها با بازدهی مثبت در طول سه ماه اول سال۱۴۰۲ بودند. ازآنجاکه سرمایه گذاری در بورس نیز نیاز به مهارت و صرف زمان دارد، پس تبلیغاتی که بی هیچ بروبرگرد شما را به دریافت سود دعوت میکنند، وسوسه انگیز است. اما دست نگه دارید و بپرسید که در وضعیت کنونی اقتصاد، چه کاری میتواند بدون پذیرش ریسک برای شما سودآور باشد؟
یکی از روشها برای جذب افراد به این نوع پروژهها پیشنهاد دریافت مبالغ اندک است. تعداد تبلیغات مشهدی که رقمهای نسبتا پایین را برای راه اندازی پروژه پیشنهادی خود اعلام میکنند، زیاد است. مریم یک سال قبل در این تله افتاده است و ۶ میلیون تومان برای دریافت ماهانه حداقل ۸ درصد سود را در شرکتی که قرار بوده است روی خدمات پوست و مو کار کند، پرداخت کرده است. او میگوید تا سه ماه به طور مرتب سود دریافت میکرده است، اما بعد از مدتی شرکت میخواهد افزایش سرمایه بدهد که او نمیپذیرد و بعد از چند ماه نه از سود خبری میشود و نه فردی پاسخگوی اوست.
هادی هم در شرکتی سرمایه گذاری میکند و حتی برای اطمینان خاطر چکی مربوط به شرکت (حقوقی) دریافت میکند. این شرکت آن طور که اعلام میکند از تتر برای سرمایه گذاری در بازارهای خارجی استفاده میکند، اما پس از مدتی سوددهی قطع میشود. تا او و دوستانش به فکر پیگیری میافتند، متوجه میشوند که شرکت مکانش را یک ماه قبل تخلیه کرده است. از این نوع داستانها شاید از اطرافیان خود بشنوید، اما باید این نکته را اضافه کنیم که این نوع شرکتها و سرمایه گذاریها با آنهایی که با مجوز کار تولیدی انجام میدهند و اجازه فروش سهام را دارند، متفاوت است.
حسین مرادیان، وکیل پایه یک دادگستری، در این باره میگوید: اقداماتی که بدون مجوز باشد و شخص را فریب دهند یا تشویق کنند که با استفاده از امور واهی و غیرواقعی از او پولی دریافت کنند، کلاهبرداری محسوب میشود؛ بنابراین بسیاری از این تبلیغات اگر پولی برای سرمایه گذاری بدون مجوز دریافت کنند، مشمول قانون کلاهبرداری میشود.
او همچنین با اشاره به شراکتهایی که شخص فقط در قبال سرمایه گذاری، سود دریافت میکند میافزاید: این موضوع رباست و در صورت اثبات، جرم محسوب میشود.
علی فراقی، کارشناس اقتصادی، میگوید: در کشور، واحدهای تولیدی مختلف را مشاهده میکنیم که بهراحتی میتوانند با سرمایههای کوچک، پروژههای توسعهای خود را شروع کنند یا به سرانجام برسانند یا بسیاری از آنها میتوانند بهواسطه تأمین مالی از وضعیتهای نابسامان رهایی یابند و به مرحله بهبود برسند. وی میافزاید: برای تحقق این مسئله، باید بسترهای ورود شرکتهای کوچک را به بازار سرمایه فراهم کرد.
همچنین به گفته کارشناسان، اصولا بازارهای سرمایهگذاری کاذب در اقتصاد بیمار شکل میگیرد. در سالهای گذشته و در زمان رکود اقتصادی اروپا این نوع شگردهای کلاهبرداری بسیار رونق گرفته بود. در این زمان، چون نمای روشنی از آینده اقتصاد وجود ندارد و افراد معمولا نمیتوانند از مسیر قانونی به رؤیاهایشان دست یابند، به سمت این بازارها سوق پیدا میکنند و زمینه برای سودجویان فراهم میشود. نبود قوانینی مانند سقف سود منطقی که بتواند مانند چراغ قرمز به افراد برای سرمایه گذاری هشدار دهد، یکی دیگر از خلأهایی است که زمینه سوداگری را افزایش میدهد.
در بیشتر مواقع افراد قشر متوسط و حتی ضعیف در دام این نوع طرحها گرفتار میشوند، زیرا تصور میکنند که با اندک سرمایه شان میتوانند در مدت کوتاهی ثروتمند شوند. حتی گاهی این افراد اندک سرمایه خود مانند خودرو و طلا را میفروشند به این امید که به سود زیادی دست یابند. در این شرایط متولیان امر، باید در راستای آگاه سازی مردم بکوشند و فهرست سیاهی از شرکتهایی را که به طور گسترده در این زمینه فعالیت دارند، اعلام کنند.